Lương Gross và lương NET là hai khái niệm quan trọng trong quản lý nhân sự và kế toán. Lương Gross là tổng thu nhập của nhân viên trước khi trừ các khoản thuế, bảo hiểm và các khoản khấu trừ khác. Lương NET là số tiền thực tế mà nhân viên nhận được sau khi trừ các khoản đó. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa lương Gross và lương NET giúp nhân viên biết được thu nhập thực của mình, cũng như giúp doanh nghiệp tính toán chính xác chi phí lao động và nghĩa vụ thuế.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ so sánh cách tính lương Gross và lương NET, cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến chúng. Chúng tôi cũng sẽ cung cấp một ví dụ minh họa để bạn có thể áp dụng vào thực tế.
Cách tính lương Gross
Lương Gross là tổng thu nhập của nhân viên trước khi trừ bất kỳ khoản khấu trừ nào. Lương Gross có thể bao gồm:
– Lương cơ bản: là số tiền mà nhân viên được hứa trả theo thời gian (giờ, ngày, tuần, tháng) hoặc theo sản phẩm (số lượng, đơn vị).
– Phụ cấp: là các khoản tiền được trả thêm cho nhân viên để bù đắp cho các điều kiện làm việc đặc biệt, như phụ cấp chuyên môn, phụ cấp khu vực, phụ cấp đi lại, phụ cấp ăn trưa, v.v.
– Thưởng: là các khoản tiền được trả cho nhân viên dựa trên hiệu suất làm việc, kết quả kinh doanh, hoặc các mục tiêu đặt ra, như thưởng doanh số, thưởng cuối năm, thưởng dự án, v.v.
– Tiền tip: là các khoản tiền được khách hàng hoặc bên thứ ba tặng cho nhân viên vì sự hài lòng về dịch vụ hoặc sản phẩm, như tiền tip cho nhân viên phục vụ, tiền tip cho lái xe taxi, v.v.
Cách tính lương Gross có thể khác nhau tùy theo loại hợp đồng lao động của nhân viên. Nếu nhân viên làm việc theo giờ, lương Gross sẽ bằng số giờ làm việc nhân với mức lương theo giờ, cộng với các phụ cấp, thưởng và tiền tip (nếu có). Nếu nhân viên làm việc theo sản phẩm, lương Gross sẽ bằng số sản phẩm hoàn thành nhân với mức lương theo sản phẩm, cộng với các phụ cấp, thưởng và tiền tip (nếu có). Nếu nhân viên làm việc theo tháng, lương Gross sẽ bằng mức lương cơ bản hàng tháng, cộng với các phụ cấp, thưởng và tiền tip (nếu có).
Cách tính lương NET
Lương NET là số tiền thực tế mà nhân viên nhận được sau khi trừ các khoản khấu trừ từ lương Gross. Các khoản khấu trừ có thể bao gồm:
– Thuế thu nhập cá nhân: là khoản tiền mà nhân viên phải nộp cho nhà nước theo quy định của pháp luật, dựa trên mức thu nhập và các khoản miễn giảm thuế của nhân viên.
– Bảo hiểm xã hội: là khoản tiền mà nhân viên phải đóng góp vào quỹ bảo hiểm xã hội để được hưởng các chế độ bảo hiểm như bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bảo hiểm hưu trí, v.v.
– Bảo hiểm y tế: là khoản tiền mà nhân viên phải đóng góp vào quỹ bảo hiểm y tế để được hưởng các chế độ khám chữa bệnh, mua thuốc, v.v.
– Bảo hiểm thất nghiệp: là khoản tiền mà nhân viên phải đóng góp vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp để được hưởng các chế độ trợ cấp thất nghiệp, hỗ trợ việc làm, v.v.
– Các khoản khấu trừ khác: là các khoản tiền mà nhân viên phải trả cho doanh nghiệp hoặc bên thứ ba theo thỏa thuận hoặc cam kết, như tiền ứng lương, tiền vay, tiền phạt vi phạm nội quy, tiền đóng góp quỹ công đoàn, v.v.
Cách tính lương NET có thể khác nhau tùy theo quy định của từng quốc gia, khu vực hoặc doanh nghiệp. Tuy nhiên, một cách tổng quát, lương NET sẽ bằng lương Gross trừ đi các khoản khấu trừ trên.
Ví dụ minh họa
Giả sử bạn là một nhân viên làm việc theo giờ tại một nhà hàng ở Hà Nội. Bạn làm việc 160 giờ trong tháng và được trả 50.000 đồng/giờ. Bạn cũng được nhận 500.000 đồng tiền phụ cấp ăn trưa và 1.000.000 đồng tiền tip trong tháng. Bạn không có bất kỳ khoản miễn giảm thuế nào. Các mức thuế và bảo hiểm được áp dụng theo quy định của Nhà nước như sau:
– Thuế thu nhập cá nhân: 5% cho phần thu nhập từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng; 10% cho phần thu nhập trên 10 triệu đồng.
– Bảo hiểm xã hội: 8% cho phần thu nhập không quá 29 triệu đồng.
– Bảo hiểm y tế: 1.5% cho toàn bộ thu nhập.
– Bảo hiểm thất nghiệp: 1% cho toàn bộ thu nhập.
Vậy, lương Gross và lương NET của bạn trong tháng sẽ được tính như sau:
– Lương Gross = (160 x 50.000) + 500.000 + 1.000.000 = 9.500.000 đồng
– Thuế thu nhập cá nhân = (9.500.000 – 5.000.000) x 5% = 225.000 đồng
– Bảo hiểm xã hội = 9.500.000 x 8% = 760.000 đồng
– Bảo hiểm y tế = 9.500.000 x 1.5% = 142.500 đồng
– Bảo hiểm thất nghiệp = 9.500.000 x 1%