Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế, pháp luật cạnh tranh và thương mại quốc tế là hai lĩnh vực pháp luật quan trọng và liên quan chặt chẽ đến nhau. Pháp luật cạnh tranh là bộ phận của pháp luật kinh tế, có chức năng điều tiết các hoạt động kinh doanh của các đối tượng tham gia thị trường, nhằm bảo vệ sự cạnh tranh công bằng, ngăn chặn và xử lý các hành vi gây ảnh hưởng xấu đến cạnh tranh. Pháp luật thương mại quốc tế là bộ phận của pháp luật quốc tế, có chức năng điều tiết các giao dịch thương mại giữa các đối tượng thuộc các quốc gia khác nhau, nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế và hợp tác quốc tế.
Pháp luật cạnh tranh và thương mại quốc tế có mối liên hệ mật thiết với nhau, vì cả hai đều nhằm tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và hiệu quả. Một số điểm liên hệ giữa hai lĩnh vực pháp luật này có thể kể đến như sau:
– Cả hai đều có nguồn gốc từ các nguyên tắc và quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), là tổ chức quốc tế có vai trò quan trọng trong việc thiết lập và thực thi các quy tắc thương mại quốc tế. WTO có ba hiệp định chính liên quan đến pháp luật cạnh tranh và thương mại quốc tế, đó là Hiệp định về Thương mại Hàng hóa (GATT), Hiệp định về Thương mại Dịch vụ (GATS) và Hiệp định về Sở hữu Trí tuệ Liên quan đến Thương mại (TRIPS). Các hiệp định này đều có các điều khoản nhằm ngăn chặn hoặc hạn chế các biện pháp gây ảnh hưởng tiêu cực đến cạnh tranh, như biện pháp bảo hộ, biện pháp trợ cấp, biện pháp chống bán phá giá, biện pháp chống trợ cấp, biện pháp bảo vệ sở hữu trí tuệ…
– Cả hai đều có ảnh hưởng lẫn nhau trong thực tiễn. Một mặt, pháp luật cạnh tranh là công cụ để thực hiện cam kết thương mại quốc tế của các nước, bằng cách loại bỏ hoặc giảm thiểu các rào cản phi thuế quan, như các hành vi lạm dụng vị thế độc quyền, các thoả thuận hạn chế cạnh tranh, các hành vi gây nhầm lẫn người tiêu dùng… Mặt khác, pháp luật thương mại quốc tế là khung pháp lý để bảo vệ và khuyến khích sự cạnh tranh trong thị trường quốc tế, bằng cách tạo ra các quyền và nghĩa vụ cho các bên tham gia giao dịch, như quyền truy cập thị trường, quyền được đối xử công bằng và không phân biệt, nghĩa vụ tuân thủ các quy định về xuất xứ hàng hóa, giá cả, chất lượng, an toàn…
– Cả hai đều có sự phối hợp và hỗ trợ giữa các cơ quan quản lý và giải quyết tranh chấp. Trong phạm vi quốc gia, các cơ quan có thẩm quyền về pháp luật cạnh tranh và thương mại quốc tế thường là các bộ, ngành liên quan đến kinh tế, thương mại, công nghiệp, tài chính… Các cơ quan này phải hợp tác với nhau trong việc xây dựng và ban hành các văn bản pháp luật, giám sát và kiểm tra việc thực hiện các cam kết thương mại quốc tế, xử lý các vi phạm pháp luật cạnh tranh và thương mại quốc tế. Trong phạm vi quốc tế, các cơ quan giải quyết tranh chấp về pháp luật cạnh tranh và thương mại quốc tế thường là các tổ chức quốc tế hoặc khu vực, như WTO, ASEAN, APEC… Các cơ quan này phải tuân thủ các nguyên tắc và quy trình được thống nhất trong các hiệp định hoặc thỏa thuận liên đoàn, nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch và hiệu quả của việc giải quyết tranh chấp.
Như vậy, có thể thấy rằng pháp luật cạnh tranh và thương mại quốc tế là hai lĩnh vực pháp luật có nhiều điểm liên hệ và tương tác với nhau. Việc nắm bắt và hiểu rõ sự liên hệ này sẽ giúp cho các đối tượng kinh doanh và các cơ quan nhà nước có những hành động phù hợp và hiệu quả trong việc tham gia vào hoạt động kinh doanh và giao dịch thương mại quốc tế.