Pháp luật về khiếu nại, tố cáo

Trong xã hội pháp quyền, khiếu nại, tố cáo là một quyền và nghĩa vụ của công dân để bảo vệ lợi ích hợp pháp của bản thân, tập thể và nhà nước. Pháp luật về khiếu nại, tố cáo là một bộ phận quan trọng của hệ thống pháp luật Việt Nam, góp phần thúc đẩy sự minh bạch, công bằng và dân chủ trong hoạt động của cơ quan nhà nước và cán bộ, công chức, viên chức.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ trình bày một số nội dung cơ bản về pháp luật về khiếu nại, tố cáo, bao gồm: khái niệm, nguyên tắc, đối tượng, thủ tục và trách nhiệm xử lý khiếu nại, tố cáo.

1. Khái niệm khiếu nại, tố cáo

Theo Luật Khiếu nại số 03/2011/QH13 ngày 11/11/2011 (sửa đổi, bổ sung theo Luật số 06/2017/QH14 ngày 12/6/2017), khiếu nại là việc công dân hoặc tổ chức có quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xem xét lại quyết định hoặc hành vi của cơ quan nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân có chức vụ trong cơ quan nhà nước hoặc tổ chức có liên quan đến việc thi hành công vụ mà công dân hoặc tổ chức cho rằng đã vi phạm quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp của mình.

Theo Luật Tố cáo số 04/2011/QH13 ngày 11/11/2011 (sửa đổi, bổ sung theo Luật số 07/2017/QH14 ngày 12/6/2017), tố cáo là việc công dân hoặc tổ chức có quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp thông báo cho cơ quan có thẩm quyền về hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân có chức vụ trong cơ quan nhà nước hoặc tổ chức có liên quan đến việc thi hành công vụ để yêu cầu xử lý theo quy định của pháp luật.

2. Nguyên tắc khiếu nại, tố cáo

Pháp luật về khiếu nại, tố cáo được xây dựng trên một số nguyên tắc sau:

– Nguyên tắc bảo đảm quyền khiếu nại, tố cáo của công dân và tổ chức: Công dân và tổ chức có quyền khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật; không ai được cản trở hoặc ngăn cấm công dân và tổ chức khiếu nại, tố cáo; không ai được trả thù hoặc phân biệt đối xử với người khiếu nại, người tố cáo.
– Nguyên tắc khách quan, công khai, minh bạch: Cơ quan có thẩm quyền xử lý khiếu nại, tố cáo phải thực hiện khách quan, công khai, minh bạch, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người khiếu nại, người tố cáo và người bị khiếu nại, người bị tố cáo; phải thông báo kết quả xử lý cho người liên quan và công khai trên phương tiện thông tin đại chúng theo quy định của pháp luật.
– Nguyên tắc nhanh chóng, kịp thời, đúng pháp luật: Cơ quan có thẩm quyền xử lý khiếu nại, tố cáo phải tiếp nhận, xem xét và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thời hạn quy định; phải tuân thủ các quy trình, thủ tục và biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật; phải có căn cứ pháp lý rõ ràng và chính xác để đưa ra quyết định xử lý.
– Nguyên tắc tôn trọng nhân phẩm, danh dự của người khiếu nại, người tố cáo và người bị khiếu nại, người bị tố cáo: Cơ quan có thẩm quyền xử lý khiếu nại, tố cáo phải bảo vệ nhân phẩm, danh dự của người khiếu nại, người tố cáo và người bị khiếu nại, người bị tố cáo; không được công khai danh tính của người khiếu nại, người tố cáo trừ khi có sự đồng ý của họ hoặc theo yêu cầu của cơ quan điều tra, truy tố hoặc xét xử; không được công khai danh tính của người bị khiếu nại, người bị tố cáo trừ khi đã có kết luận xử lý hoặc theo yêu cầu của cơ quan điều tra, truy tố hoặc xét xử.

3. Đối tượng khiếu nại, tố cáo

Đối tượng khiếu nại là công dân hoặc tổ chức có quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp bị vi phạm bởi quyết định hoặc hành vi của cơ quan nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân có chức vụ trong cơ quan nhà nước hoặc tổ chức có liên quan đến việc thi hành công vụ.

Đối tượng tố cáo là công dân hoặc tổ chức có quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp biết hoặc phát hiện hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân có chức vụ trong cơ quan nhà nước hoặc tổ chức có liên quan đến việc thi hành công vụ.

Đối tượng bị khiếu nại là cơ quan nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân có chức vụ trong cơ quan nhà nước hoặc tổ chức có liên quan đến việc thi hành công vụ đã ban hành quyết định hoặc thực hiện hành vi vi phạm quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp của công dân hoặc tổ chức.

Đối tượng bị tố cáo là cơ quan nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân có chức vụ trong cơ quan nhà nước hoặc tổ chức có liên quan đến việc thi hành công vụ đã thực hiện hành vi vi phạm

Bài viết liên quan

  • Pháp luật về công chức, viên chức

    Pháp luật về công chức, viên chức là một trong những lĩnh vực quan trọng của pháp luật hành chính, liên quan đến hoạt động của cơ quan nhà nước và người tham gia công tác nhà nước. Trong bài viết này, tôi sẽ trình bày về khái niệm, đặc điểm, nguồn gốc và phát … Đọc tiếp

  • Trách nhiệm hiến pháp và tài phán hiến pháp

    Trong bài luận này, tôi sẽ trình bày về trách nhiệm hiến pháp và tài phán hiến pháp trong hệ thống chính trị Việt Nam. Tôi sẽ giải thích khái niệm, nguồn gốc, tính chất và vai trò của hai yếu tố này trong việc bảo đảm tính hợp pháp, công bằng và dân chủ … Đọc tiếp

  • Tòa án trong nhà nước pháp quyền

    Tòa án là một cơ quan quan trọng của nhà nước pháp quyền, có nhiệm vụ giải quyết các tranh chấp pháp lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân và tổ chức, và giám sát việc thực hiện pháp luật. Tuy nhiên, để tòa án có thể hoàn thành nhiệm … Đọc tiếp

  • Cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực nhà nước

    Trong bài viết này, tôi sẽ trình bày về cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực nhà nước trong một hệ thống chính trị dân chủ. Tôi sẽ giải thích các khái niệm cơ bản, các nguyên tắc và các mô hình thực tiễn của cơ chế này, cũng như các … Đọc tiếp

  • Lý thuyết về nhà nước pháp quyền hiện đại

    Nhà nước pháp quyền hiện đại là một khái niệm được sử dụng để chỉ những hình thức nhà nước mà trong đó quyền lực của nhà nước được hạn chế bởi pháp luật, bảo đảm quyền tự do và bình đẳng của công dân, và tôn trọng những giá trị dân chủ. Nhà nước … Đọc tiếp

  • Lý thuyết về nhà nước pháp quyền hiện đại

    Nhà nước pháp quyền hiện đại là một khái niệm được sử dụng để chỉ những hình thức nhà nước mà trong đó việc thi hành quyền lực của nhà nước phải tuân theo các nguyên tắc và quy định của pháp luật. Nhà nước pháp quyền hiện đại có thể được coi là một … Đọc tiếp

  • Phân cấp trong quản lý nhà nước

    Phân cấp trong quản lý nhà nước Phân cấp trong quản lý nhà nước là một vấn đề được nhiều nhà nghiên cứu, chuyên gia và người quan tâm đặt ra. Phân cấp là gì? Tại sao phân cấp lại quan trọng? Phân cấp có những hình thức nào? Phân cấp có những ưu điểm … Đọc tiếp

  • Nguyên thủ quốc gia trong nhà nước hiện đại

    Nguyên thủ quốc gia là người đứng đầu nhà nước, đại diện cho chủ quyền và lợi ích của quốc gia trên trường quốc tế. Trong nhà nước hiện đại, nguyên thủ quốc gia có vai trò và nhiệm vụ rất quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước, bảo vệ an … Đọc tiếp

  • Pháp luật hành chính và kinh tế thị trường

    Pháp luật hành chính là một nhánh của pháp luật quốc gia, quy định quan hệ giữa cơ quan hành chính nhà nước và công dân, tổ chức xã hội. Pháp luật hành chính có vai trò quan trọng trong việc bảo đảm hoạt động của nhà nước theo nguyên tắc pháp chế, bảo vệ … Đọc tiếp

  • Tổ chức và hoạt động của chính phủ

    Trong bài luận này, tôi sẽ trình bày về tổ chức và hoạt động của chính phủ Việt Nam, một nước xã hội chủ nghĩa có định hướng thị trường. Tôi sẽ giới thiệu các cơ quan nhà nước ở cấp trung ương và địa phương, các nguyên tắc và quy trình hoạt động của … Đọc tiếp

  • Pháp luật hành chính với việc bảo đảm quyền con người

    Pháp luật hành chính là một lĩnh vực quan trọng của pháp luật, có nhiệm vụ điều chỉnh hoạt động của cơ quan nhà nước và các tổ chức, cá nhân có chức năng quản lý nhà nước, nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức. Trong bài viết … Đọc tiếp

  • Phương pháp luận nghiên cứu khoa học trong ngành luật

    Phương pháp luận nghiên cứu khoa học là một khái niệm quan trọng trong ngành luật, bởi vì nó giúp cho các nhà nghiên cứu, sinh viên và luật sư có thể tiếp cận, phân tích và đánh giá các vấn đề pháp lý một cách có hệ thống, logic và chính xác. Phương pháp … Đọc tiếp

  • Tài phán hành chính so sánh

    Tài phán hành chính là một khái niệm pháp lý chỉ sự giải quyết các tranh chấp liên quan đến hoạt động của cơ quan hành chính. Tài phán hành chính có thể được thực hiện bởi các tòa án hành chính độc lập hoặc bởi các tòa án thông thường có thẩm quyền xét … Đọc tiếp

  • Luật Hiến pháp so sánh

    Luật Hiến pháp so sánh là một lĩnh vực nghiên cứu của khoa học pháp lý, nhằm tìm hiểu và đánh giá các hệ thống pháp luật của các quốc gia khác nhau, dựa trên các tiêu chí như nguồn gốc, cấu trúc, chức năng, nguyên tắc và quy trình. Luật Hiến pháp so sánh … Đọc tiếp

  • Luật Hành chính so sánh

    Luật hành chính so sánh là một lĩnh vực nghiên cứu về những điểm tương đồng và khác biệt giữa các hệ thống luật hành chính của các quốc gia khác nhau. Luật hành chính là bộ phận của luật công quy định về cơ cấu, quyền hạn và trách nhiệm của các cơ quan … Đọc tiếp

  • Những giá trị cơ bản của các học thuyết về nhà nước và pháp luật

    Nhà nước và pháp luật là hai khái niệm quan trọng trong lịch sử tư tưởng chính trị và triết học pháp lý. Từ thời cổ đại đến hiện đại, các nhà tư tưởng đã đưa ra nhiều học thuyết khác nhau về bản chất, nguồn gốc, mục tiêu và vai trò của nhà nước … Đọc tiếp

  • Bầu cử trong nhà nước pháp quyền

    Bầu cử là một quy trình quan trọng trong nhà nước pháp quyền, vì nó thể hiện sự tham gia của công dân vào việc quản lý đất nước. Bầu cử cũng là một tiêu chí để đánh giá mức độ dân chủ, minh bạch và công bằng của một chế độ chính trị. Trong … Đọc tiếp

  • Tài phán hành chính

    Tài phán hành chính là một khái niệm pháp lý chỉ sự can thiệp của các cơ quan nhà nước vào các hoạt động của các đơn vị hành chính, nhằm đảm bảo tính hợp pháp, công bằng và hiệu quả của chúng. Tài phán hành chính có thể được hiểu theo hai nghĩa: rộng … Đọc tiếp

  • Quyền tư pháp

    Quyền tư pháp là một khái niệm pháp lý quan trọng, liên quan đến việc bảo đảm cho mọi người được xét xử công bằng và hợp pháp trước pháp luật. Quyền tư pháp bao gồm nhiều nguyên tắc cơ bản, như quyền được biết trước về các quy định pháp lý, quyền được nghe … Đọc tiếp

  • Quyền hành pháp và quản lý nhà nước

    Quyền hành pháp là một trong ba ngành quyền của nhà nước, bên cạnh quyền hành lập pháp và quyền hành hành pháp. Quyền hành pháp có nhiệm vụ giải quyết các tranh chấp pháp lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức và nhà nước, giám sát việc … Đọc tiếp