Thẩm quyền giải quyết vụ việc dân sự tại Tòa án là khả năng của Tòa án để xem xét, xử lý và giải quyết các tranh chấp về quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia vụ việc dân sự. Thẩm quyền giải quyết vụ việc dân sự tại Tòa án được quy định tại Luật Tố tụng dân sự năm 2015 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Thẩm quyền giải quyết vụ việc dân sự tại Tòa án gồm có thẩm quyền theo địa bàn, thẩm quyền theo cấp hành chính và thẩm quyền theo chuyên môn.
Thẩm quyền theo địa bàn là khả năng của Tòa án để giải quyết các vụ việc dân sự có liên quan đến địa bàn pháp lý của mình. Thẩm quyền theo địa bàn được xác định dựa trên nguyên tắc chung là nơi cư trú hoặc nơi đăng ký kinh doanh của các bên tham gia vụ việc, hoặc nơi xảy ra sự kiện gây ra tranh chấp. Tuy nhiên, Luật Tố tụng dân sự cũng quy định một số trường hợp đặc biệt, trong đó các bên có thể lựa chọn Tòa án có thẩm quyền theo địa bàn khác để giải quyết vụ việc, như vụ việc liên quan đến hợp đồng, di sản, bảo hiểm, thiệt hại do ô nhiễm môi trường, v.v.
Thẩm quyền theo cấp hành chính là khả năng của Tòa án để giải quyết các vụ việc dân sự thuộc phạm vi thẩm quyền của cấp hành chính mà mình trực thuộc. Thẩm quyền theo cấp hành chính được xác định dựa trên nguyên tắc chung là giá trị tranh chấp và tính chất của vụ việc. Theo đó, Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết các vụ việc dân sự có giá trị tranh chấp không vượt quá 1 tỷ đồng hoặc không xác định được giá trị tranh chấp, trừ khi Luật Tố tụng dân sự giao cho Tòa án nhân dân cấp tỉnh. Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết các vụ việc dân sự có giá trị tranh chấp từ 1 tỷ đồng trở lên hoặc các vụ việc được Luật Tố tụng dân sự giao riêng cho cấp này, như vụ việc liên quan đến bản quyền, sở hữu công nghiệp, tranh chấp biển, v.v.
Thẩm quyền theo chuyên môn là khả năng của Tòa án để giải quyết các vụ việc dân sự thuộc lĩnh vực pháp luật mà mình có kiến thức và kinh nghiệm. Thẩm quyền theo chuyên môn được xác định dựa trên nguyên tắc chung là tính chuyên môn hóa của Tòa án. Theo đó, Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết các vụ việc dân sự thuộc các lĩnh vực pháp luật thông thường, như hôn nhân và gia đình, lao động, dân sự, v.v. Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết các vụ việc dân sự thuộc các lĩnh vực pháp luật đặc thù, như kinh tế, thương mại, hành chính, v.v. Ngoài ra, Luật Tố tụng dân sự cũng quy định một số trường hợp đặc biệt, trong đó Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thể giao cho Tòa án nhân dân cấp huyện giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền theo chuyên môn của mình, nếu thấy cần thiết.
Thẩm quyền giải quyết vụ việc dân sự tại Tòa án là một trong những yếu tố quan trọng để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia vụ việc và hiệu quả của công tác tư pháp. Việc xác định và tuân thủ thẩm quyền giải quyết vụ việc dân sự tại Tòa án không chỉ giúp tránh được sự trùng lặp, xung đột hoặc thiếu sót trong việc giải quyết các tranh chấp, mà còn góp phần nâng cao uy tín và chất lượng của hoạt động xét xử của Tòa án.